Tiền điện tử là gì? So sánh tiền mặt và tiền điện tử

Trong thời đại công nghệ số 4.0, thuật ngữ tiền điện tử đã bắt đầu xuất hiện trên thị trường và ảnh hưởng rất nhiều tới đời sống con người. Trước khi bước chân tham gia vào lĩnh vực này, mọi người nên hiểu rõ tiền điện tử là gì và so sánh tiền mặt với tiền điện tử xem chúng khác nhau ở điểm nào. Mọi thắc mắc sẽ được giải đáp trong bài viết dưới đây.

Tiền điện tử là gì?

Tiền điện tử hiểu đơn giản là một dạng tiền tệ kỹ thuật số. Nó được tạo ra và lưu trữ trên các hệ thống điện tử quản lý bởi một mạng lưới các máy tính. Không giống như tiền mặt hay tiền gửi ngân hàng, tiền điện tử không có hình dạng vật lý mà tồn tại dưới dạng dữ liệu mã hóa, đồng thời không phụ thuộc vào bất kỳ tổ chức trung tâm nào.

Các giao dịch với tiền điện tử được ghi lại trên một sổ cái công khai gọi là blockchain (hay còn gọi là chuỗi khối). Đây là một công nghệ cơ sở dữ liệu phân tán, được thiết kế để ghi lại thông tin một cách an toàn, minh bạch và không thể thay đổi, thậm chí còn có thể được truy xuất công khai.

Dữ liệu trên blockchain mã hóa bằng các thuật toán mật mã phức tạp, khiến việc làm giả hoặc thay đổi dữ liệu trở nên rất khó khăn. Do đó, tiền điện tử có tính bảo mật rất cao và an toàn.

Đặc điểm chính của tiền điện tử

Hiểu được khái niệm tiền điện tử là gì, mọi người cũng cần nắm rõ các đặc điểm chính của loại tiền số này để dễ bề phân biệt với các loại tiền khác. Đó là:

Phi tập trung

Tính phi tập trung là một trong những đặc điểm cốt lõi và quan trọng nhất của tiền điện tử, được đảm bảo bởi công nghệ blockchain. Khác với hệ thống tài chính truyền thống, nơi quyền kiểm soát tập trung vào các tổ chức trung tâm như ngân hàng, tính phi tập trung trong tiền điện tử nghĩa là không có một thực thể duy nhất nào nắm giữ quyền kiểm soát hoàn toàn. Thay vào đó, tiền điện tử được quản lý bởi một mạng lưới các máy tính phân tán.

Không có một tổ chức nào có quyền quyết định hoặc kiểm soát việc thêm hoặc xóa thông tin khỏi blockchain. Quyền lực được phân tán đều cho tất cả các node trong mạng lưới. Điều này làm giảm rủi ro bị tấn công và kiểm soát của kẻ xấu.

Mã hóa tuyệt đối

Khi hỏi đặc điểm tiền điện tử là gì không thể không nhắc đến mã hóa. Bởi nó đóng vai trò quan trọng trong việc bảo mật các giao dịch, đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu và tạo ra một hệ thống tài chính phi tập trung đáng tin cậy.

Mọi thông tin giao dịch, bao gồm địa chỉ ví, số lượng coin và chữ ký số đều được mã hóa. Điều này ngăn chặn những kẻ tấn công đọc và thay đổi dữ liệu khi nó được truyền đi trên mạng. Mỗi giao dịch đều được kèm theo một chữ ký số duy nhất, được tạo ra bằng khóa riêng của người gửi. Chữ ký số này xác minh rằng giao dịch đến từ người gửi hợp pháp và không thể bị giả mạo.

Chưa hết, mỗi ví tiền đều có một cặp khóa riêng bao gồm khóa công khai (địa chỉ ví) và khóa riêng. Khóa riêng được sử dụng để tạo chữ ký số và chỉ người sở hữu khóa riêng mới có thể thực hiện giao dịch. Nói chung, mã hóa sẽ đảm bảo rằng chỉ những giao dịch hợp lệ mới được thêm vào blockchain, ngăn chặn các hoạt động gian lận như giao dịch kép hoặc chi tiêu gấp đôi.

Tính minh bạch

Giống như ở phần khái niệm tiền điện tử là gì đã giải thích, loại tiền số này có tính minh bạch rõ ràng trong từng giao dịch. Mọi giao dịch từ lúc bắt đầu cho đến khi hoàn tất, đều được ghi lại một cách công khai và có thể truy xuất được trên blockchain.

Người dùng có thể theo dõi mọi hoạt động trên blockchain, từ việc tạo ra các coin mới cho đến việc chuyển tiền. Các giao dịch bất thường hoặc đáng ngờ có thể dễ dàng được phát hiện và báo cáo. Nhờ công nghệ blockchain, việc làm giả tiền điện tử là rất khó.

Giao dịch nhanh chóng và toàn cầu

Tính năng giao dịch nhanh chóng là một trong những ưu điểm nổi bật của tiền điện tử so với các hình thức thanh toán truyền thống. Khi tìm hiểu về tiền điện tử là gì, bạn sẽ biết nó không chịu sự quản lý của ngân hàng nên cũng sẽ không bị phụ thuộc vào giờ làm việc của bất kỳ cơ quan nào quản lý.

Các giao dịch tiền điện tử diễn ra trực tiếp giữa các ví điện tử của người dùng trên toàn cầu. Bạn có thể thực hiện giao dịch bất cứ lúc nào, kể cả ngày nghỉ hoặc ngoài giờ hành chính, miễn là có sự đồng thuận của bên mua và bên bán.

Ưu và nhược điểm của tiền điện tử là gì?

Tiền điện tử, với công nghệ blockchain làm nền tảng, đã và đang tạo ra một cuộc cách mạng trong lĩnh vực tài chính. Tuy nhiên, như mọi công nghệ mới, tiền điện tử cũng đi kèm với cả những ưu điểm và hạn chế nhất định.

Ưu điểm của tiền điện tử

Giao dịch nhanh chóng và toàn cầu: Đây không chỉ là một trong số các đặc điểm của tiền điện tử mà cũng được coi là một ưu điểm. Các giao dịch tiền điện tử có thể được thực hiện nhanh chóng, bất kể khoảng cách địa lý.

Phí giao dịch thấp: So với các hình thức chuyển tiền truyền thống, phí giao dịch của tiền điện tử thường thấp hơn đáng kể, đặc biệt đối với các giao dịch nhỏ.

Tính minh bạch: Mọi giao dịch đều được ghi lại trên blockchain, đảm bảo tính minh bạch và có thể kiểm tra được.

Không cần bên trung gian: Các giao dịch được thực hiện trực tiếp giữa các bên tham gia, loại bỏ sự cần thiết của các tổ chức tài chính trung gian.

Bảo mật cao: Công nghệ mã hóa được sử dụng để bảo vệ các giao dịch, giúp giảm thiểu rủi ro gian lận.

Tiềm năng ứng dụng rộng rãi: Tiền điện tử có thể được sử dụng trong nhiều lĩnh vực, từ thanh toán hàng ngày đến tài chính, bất động sản và nhiều hơn nữa.

Nhược điểm của tiền điện tử là gì?

Biến động giá cao: Giá trị của nhiều loại tiền điện tử có thể biến động mạnh trong thời gian ngắn, gây ra rủi ro cho nhà đầu tư. Khi nhiều người FOMO và đổ xô vào mua một loại coin, giá sẽ tăng nhanh chóng. Ngoài ra, tâm lý đám đông có ảnh hưởng rất lớn đến thị trường tiền điện tử, dễ dẫn đến các bong bóng tài sản và sự sụp đổ.

Tính pháp lý chưa rõ ràng: Môi trường pháp lý xung quanh tiền điện tử vẫn còn nhiều bất ổn, khác nhau giữa các quốc gia. Công nghệ blockchain và tiền điện tử ra đời và phát triển nhanh chóng, vượt quá khả năng cập nhật của hệ thống pháp luật truyền thống. Mỗi loại tiền điện tử có đặc điểm và mục đích sử dụng khác nhau, khiến việc xây dựng một khung pháp lý chung trở nên phức tạp.

Rủi ro bảo mật: Mặc dù được bảo mật bằng công nghệ mã hóa, nhưng việc mất khóa riêng vẫn có thể dẫn đến mất tài sản nếu chẳng may bạn quên mất thông tin cá nhân.

Tính phức tạp: Thế giới tiền điện tử chứa đựng nhiều khái niệm mới mẻ và công nghệ tiên tiến và có thể khá phức tạp để hiểu và sử dụng đối với người mới bắt đầu.

Quy định pháp lý còn hạn chế: Ở nhiều quốc gia, quy định về tiền điện tử vẫn chưa rõ ràng và loại tiền này chưa được công nhận trở thành loại tiền có thể giao dịch chính thức như tiền mặt.

Các loại tiền điện tử phổ biến

Ngoài việc nắm rõ khái niệm tiền điện tử là gì, đặc điểm của tiền điện tử, các nhà đầu tư cũng nên biết có bao nhiêu loại tiền điện tử phổ biến đang được giao dịch trên thị trường hiện nay.

Bitcoin

Bitcoin là một loại tiền điện tử đầu tiên và nổi tiếng nhất trên thế giới. Nó được tạo ra bởi một cá nhân hoặc nhóm người dùng bút danh Satoshi Nakamoto vào năm 2009. Bitcoin hoạt động dựa trên công nghệ blockchain, một hệ thống sổ cái phân tán và được mã hóa.

Bitcoin không thuộc về bất kỳ chính phủ hay tổ chức tài chính nào, nên loại bỏ rủi ro kiểm soát và can thiệp từ bên ngoài. Giá trị của Bitcoin đã tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm qua, thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư.

Các giao dịch Bitcoin được thực hiện trực tiếp giữa người dùng với nhau thông qua một mạng lưới peer-to-peer, không cần thông qua trung gian. Mỗi giao dịch Bitcoin đều được ghi lại trên một sổ cái công khai gọi là blockchain. Sổ cái này được phân tán trên hàng nghìn máy tính trên toàn thế giới, đảm bảo tính minh bạch và an toàn cho các giao dịch. Việc giả mạo một giao dịch Bitcoin là gần như bất khả thi nhờ cơ chế đồng thuận của mạng lưới.

Ethereum

Nhắc đến tiền điện tử là gì, thì Ethereum cũng là loại tiền mã hóa phổ biến không kém Bitcoin. Tuy nhiên, khác với Bitcoin chỉ tập trung vào việc làm phương tiện thanh toán, Ethereum còn cung cấp một nền tảng để xây dựng các ứng dụng phi tập trung (dApps) và thực hiện các hợp đồng thông minh một cách tự động.

Hợp đồng thông minh là những đoạn mã tự động thực thi khi đáp ứng các điều kiện nhất định, giúp tạo ra các ứng dụng phức tạp và tự động hóa các quy trình.

Ethereum không chỉ giới hạn ở việc thực hiện các giao dịch đơn thuần mà còn cho phép các nhà phát triển xây dựng các ứng dụng phi tập trung (dApps) phục vụ nhiều mục đích khác nhau như tài chính, game, bất động sản,…

Các giao dịch trên Ethereum được bảo mật bởi công nghệ blockchain, giúp ngăn chặn gian lận và hack. Tuy nhiên, Ethereum là một hệ thống phức tạp, đòi hỏi kiến thức chuyên môn để phát triển các ứng dụng trên nền tảng này.

Binance Coin

Binance Coin (BNB) là một loại tiền điện tử được phát hành bởi sàn giao dịch tiền điện tử hàng đầu thế giới – Binance. BNB đóng vai trò như đồng tiền chính thức trên sàn giao dịch Binance. Nó được sử dụng để thanh toán phí giao dịch, giảm giá và hưởng nhiều ưu đãi khác.

BNB không chỉ là một đồng tiền mà còn là một phần không thể thiếu của hệ sinh thái Binance. Nó được sử dụng trong nhiều dịch vụ và sản phẩm của Binance như Binance Launchpad, Binance DEX,… Với sự phát triển mạnh mẽ của sàn Binance và hệ sinh thái xung quanh, giá trị của BNB có tiềm năng tăng trưởng đáng kể. Khi có ai hỏi bạn về các loại tiền điện tử là gì, thì có thể liệt kê Binance Coin bên cạnh Bitcoin và ETH.

Ví điện tử là gì?

Trong quá trình tìm hiểu về tiền điện tử, ví điện tử cũng là khái niệm có mối quan hệ mật thiết với loại tiền này. Nó là một phần mềm hoặc thiết bị phần cứng được sử dụng để lưu trữ, gửi và nhận tiền điện tử. Khác với ví tiền mặt thông thường, ví điện tử không chứa tiền thật mà lưu trữ các khóa riêng tư (private keys). Đây là những chuỗi ký tự dài và phức tạp cho phép bạn truy cập vào ví và thực hiện các giao dịch.

Bạn có thể hình dung ví điện tử như một chiếc ví thông thường, nhưng thay vì đựng tiền mặt, ví điện tử dùng để chứa tiền điện tử.

Cách hoạt động của ví điện tử chứa tiền điện tử là gì?

Để sử dụng ví điện tử, bạn cần đăng ký một tài khoản trên nền tảng cung cấp dịch vụ ví điện tử. Sau đó, bạn có thể nạp tiền vào ví điện tử bằng nhiều cách khác nhau, như liên kết với tài khoản ngân hàng, thẻ tín dụng hoặc qua các điểm giao dịch.  Sau khi nạp tiền, người dùng có thể sử dụng ví điện tử để thực hiện các giao dịch như:

Thanh toán hóa đơn: Tiền điện, nước, internet, điện thoại…

Mua sắm trực tuyến: Trên các sàn thương mại điện tử, website bán hàng…

Chuyển tiền: Chuyển tiền cho người khác có tài khoản ví điện tử hoặc tài khoản ngân hàng.

Rút tiền: Rút tiền từ ví điện tử về tài khoản ngân hàng.

Cách chọn ví điện tử phù hợp

Nếu bạn đang có một khoản tiền điện tử và muốn cất giữ, thì hãy tham khảo ngay cách chọn ví điện tử dưới đây.

• Chọn loại ví có hỗ trợ loại tiền điện tử bạn đang sử dụng, có giao diện trực quan và dễ sử dụng.
• Ưu tiên các ví có tính năng bảo mật cao như xác thực hai yếu tố (2FA), mã hóa.
• Không chia sẻ khóa riêng của ví điện với bất kỳ ai, đồng thời giữ khóa khôi phục ở nơi an toàn để có thể khôi phục ví nếu bị mất.

So sánh giữa tiền mặt và tiền điện tử

Tiền mặt và tiền điện tử là hai hình thức thanh toán phổ biến hiện nay. Mỗi loại đều có những ưu và nhược điểm riêng. Sau khi tìm hiểu tiền điện tử là gì, hãy cùng phân biệt sự khác nhau của loại tiền này khác gì so với tiền mặt.

Lưu ý quan trọng khi sử dụng tiền điện tử

Khi tìm hiểu mọi thứ về tiền điện tử là gì, chúng ta sẽ đều nhận thấy rằng thị trường này đầy hấp dẫn với những cơ hội đầu tư lớn, nhưng cũng đi kèm với nhiều rủi ro. Để giảm  và đảm bảo hoạt động tuân thủ pháp luật, nhà đầu tư cần trang bị cho mình những kiến thức cần thiết và luôn cập nhật thông tin về thị trường.

Hiểu rõ về tiền điện tử

Giá trị của tiền điện tử có thể thay đổi rất nhanh, tăng hoặc giảm mạnh trong thời gian ngắn. Tiền điện tử không có cơ quan quản lý trung tâm, nên việc theo dõi và giải quyết tranh chấp có thể khó khăn hơn so với các tài sản truyền thống. Nếu bạn mất khóa riêng, bạn sẽ mất vĩnh viễn số tiền điện tử của mình.

Cập nhật thông tin liên tục 

Luôn cập nhật tin tức về thị trường tiền điện tử là gì, có đồng nào mới, giá trị uy tín cao hay thấp để đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn, hạn chế rủi ro và mất tiền oan. Đồng thời, bạn cần cập nhật phần mềm ví lên phiên bản mới nhất để vá các lỗ hổng bảo mật. Việc phát hành, cung ứng và sử dụng tiền điện tử làm tiền tệ hoặc phương tiện thanh toán là hành vi bị cấm.

Tuân thủ pháp luật

Việc đầu tư vào tiền điện tử đang ngày càng trở nên phổ biến, tuy nhiên, để đảm bảo hoạt động của mình tuân thủ pháp luật và giảm thiểu rủi ro, nhà đầu tư cần nắm rõ các quy định liên quan. Cụ thể, tại Việt Nam, tiền điện tử không được công nhận là phương tiện thanh toán hợp pháp. Quy định về tiền điện tử ở nhiều quốc gia vẫn còn nhiều bất ổn. Có nhiều hình thức lừa đảo liên quan đến tiền điện tử. Do đó, hãy thật sự cẩn trọng trước những lời mời chào đầu tư trong lĩnh vực tiền số hóa.

Chọn sàn giao dịch uy tín

Việc lựa chọn một sàn giao dịch tiền điện tử uy tín là bước đầu tiên và vô cùng quan trọng trong hành trình đầu tư của bạn. Một sàn giao dịch tốt sẽ đảm bảo tính bảo mật cho tài sản của bạn, cung cấp nhiều cặp giao dịch và các công cụ hỗ trợ giao dịch hiệu quả.

Lời kết

Bài viết trên đã tổng hợp toàn bộ thông tin tiền điện tử là gì và so sánh tiền mặt và tiền điện tử và các thông tin quan trọng khác liên quan. Hãy dành thời gian nghiên cứu kỹ trước khi đưa ra quyết định cuối cùng ở thị trường mới mẻ nhưng đầy tiền năng trong ngành tài chính này.

Xem thêm:

• Nhẫn kim tiền là gì? Những ai nên đeo nhẫn kim tiền và đeo ngón nào?
• Vốn ODA là gì? 05 điều cần biết về vốn ODA